Je dak, of het nu een plat of hellend dak is, moet waterdicht zijn. In dit artikel komen de verschillende soorten dakbedekking, met hun voor- en eventuele nadelen, aan de orde, zodat je een goede keuze kunt maken over welke dakbedekking voor jouw huis het meest geschikt is.
Voor het aanleggen van de meeste dakbedekkingen is het aan te raden een officiële dakdekker in te schakelen. Op het dak werken is niet zonder valgevaar. Daarbij heb je specifieke kennis nodig om een dakbedekking goed en lekkagevrij te plaatsen. En vaak heb je gereedschap nodig die je voor deze klus apart moet aanschaffen of huren. Voor bepaalde reparaties aan je dak kun je eventueel zelf aan de slag gaan. Kijk daarvoor ook verderop in dit artikel.
POCB
POCB (Polyolefine Copolymerisaat Bitumen) is een éénlaagse dakafdichting in de vorm van een dakrol die ook onder de naam Icopal Universal bekend is. Het bestaat uit een met polyester en glasvezel versterkt POCB-compound. Dat wil zeggen dat het de sterke eigenschappen van bitumen, EPDM (Ethyleen Propyleen Dieen Monomeer) en kunststof samenvoegt.
De voordelen van POCB zijn:
- Buigzaam, ook bij lagere temperaturen
- Zonder brander aan te brengen (veiliger)
- Sterk; beloopbaar
- Corrosiebestendig
- Weersbestendig
- Goed te lassen, ook na lange tijd
- Onoplosbaar in water
- Bestendig tegen anorganische zuren, alkaliën, zouthoudende oplossingen
- Na lange levensduur (minimaal dertig jaar) volledig recyclebaar; geschikt voor duurzaam bouwen.
Bitumen
Bitumen, ook wel bekend als teer of roofing, zie je met name op platte daken. Het materiaal komt meestal in de vorm van stroken. Er zijn tevens bitumenleien; die zijn geschikt voor daken met een hellingsgraad.
De voordelen van bitumen zijn:
- Goed bestand tegen vocht
- Relatief goedkoop
- Duurzaam omdat het grotendeels uit gerecycled materiaal bestaat
- Eenvoudig en snel te herstellen of vervangen
- Goed en makkelijk combineerbaar met isolatie
De nadelen van bitumen zijn:
- Minder goed bestand tegen Uv-straling
- Minder lange levensduur dan andere dakbedekking (15- 25 jaar)
- Het aanbrengen gebeurt in banen met verschillende lagen wat risico op lekkage vergroot
- Heeft een jaarlijkse inspectie- of onderhoudsbeurt nodig; vuil en takken moeten verwijderd worden.
Kunststof: EPDM en PVC
Kunststof dakbedekkingen zijn geschikt voor zowel platte als hellende daken. Er hoeft geen brander aan te pas te komen en het materiaal is licht in gewicht. De twee meest voorkomende kunststof dakbedekkingen zijn EPDM, bestaande uit synthetisch rubber, en PVC (Poly Vinyl Chloride). EPDM wordt behalve als dakbedekking ook voor de aanleg van vijvers gebruikt.
De voordelen van EPDM zijn:
- Lange levensduur (vijftig jaar)
- Zonder brander aan te brengen (veiliger)
- Zeer sterk; goed beloopbaar
- Zeer elastisch
- Uv-bestendig
- Uit één stuk te leveren
- Volledig recyclebaar
- Mogelijk om boven de bestaande dakbedekking aan te brengen
Het nadeel van EPDM is:
- Iets duurder dan PVC; prijzen variëren tussen€ 60,- en € 80,- per m². Wanneer oude dakbedekking verwijderd dient te worden kan het oplopen tot € 150,- à € 200,-.
De voordelen van PVC zijn:
- Bestand tegen chemicaliën
- Licht van gewicht maar toch sterk
- Waterdicht
- In alle kleuren verkrijgbaar
- Volledig recyclebaar
- Wortelbestendig en daarmee geschikt voor groendaken
- Uv-bestendig
- Onderhoudsvriendelijk
De nadelen van PVC zijn:
- Minder lange levensduur (twintig tot dertig jaar)
- Vrij intensief om te plaatsen
- Flexibiliteit van het materiaal verdwijnt na verloop van tijd
- Niet bestand tegen organische oplosmiddelen. Hierdoor kun je PVC dakbanen nooit direct op een bitumen of polystyreen ondergrond aanbrengen.
Kleidakpannen
Kleidakpannen zijn gemaakt van gebakken rivierklei en worden ook wel keramische pannen genoemd. Ze zijn in zowel holle als vlakke uitvoering leverbaar en in verschillende kleuren. Je kunt kiezen voor geëngobeerde dakpannen of geglazuurde. Engoberen wil zeggen dat dakpannen bespoten zijn met een kleihoudende suspensie waaraan kleuroxides zijn toegevoegd. Daardoor krijgt de dakpan een matte of juist satijnglanzende uitstraling en een prachtige kleur. Geglazuurde pannen zijn gebakken met een glashoudende suspensie die de dakpan beschermd tegen aangroei van mossen en algen. Hierbij kun je ook weer kiezen voor mat of glans.
De voordelen van kleidakpannen zijn:
- Ze hebben een natuurlijke uitstraling
- Lange levensduur (honderd jaar en ouder)
- Kleurvast
Het nadeel van kleidakpannen is:
- Er kan na verloop van tijd een grijsgroene laag ontstaan (geoxideerde laag) door corrosie, erosie of luchtvervuiling.
Betondakpannen
De betondakpan heeft zand en cement (beton) als hoofdbestanddeel. Ze zijn voorzien van een dubbele beschermlaag tegen Uv-straling, vocht en kou en worden ook wel sneldekpannen genoemd. Dat komt omdat ze dubbele zijsluitingen hebben maar geen kopsluitingen, waardoor het dekken van een dak met deze pannen snel geregeld is.
De voordelen van betonnen dakpannen zijn:
- Relatief goedkoop
- Snel te plaatsen
- Verkrijgbaar in vele vormen en kleuren
- Uv-bestendig
- Hoge vorstweerstand
- Bestand tegen buigen en barsten
- Waterdicht
De nadelen van betondakpannen zijn:
- Minder lange levensduur dan kleidakpannen (35-50 jaar)
- Verouderen sneller dan kleidakpannen
- Gevoelig voor mosvorming
Dakpanplaten
Dakpanplaten zijn kunstmatige prefab dakplaten met de uitstraling van klassieke dakpannen. De platen zijn gemaakt uit gegalvaniseerd staal, aluminium of kunststof. Elke plaat bevat meerdere dakpannen.
De voordelen van dakpanplaten zijn:
- Vrijwel onderhoudsvrij vanwege een coating
- Snel en eenvoudig te leggen
- Relatief goedkoop (vanaf ongeveer € 12,- per vierkante meter bij een lengte van 150 centimeter of meer)
- Geïsoleerde varianten verkrijgbaar
- Duurzaam, vooral de kunststof variant
De nadelen van dakpanplaten zijn:
- Minder mooi omdat je de bevestigingsschroeven vaak ziet zitten
- Kleur wordt in de loop der jaren doffer
- Geluidshinder bij zware regen of storm
- De stalen variant heeft corrosiebescherming nodig
- De kunststof variant is vatbaar voor wind; moet goed vastgemaakt worden.
Groendak
Een groendak ofwel begroeid dak, is een dak waarop vegetatie groeit, een aangelegde daktuin eigenlijk. Zo’n daktuin is duurzaam en milieuvriendelijk. Vaak bestaat een groendak uit vetplantjes (sedum). Die zijn licht in gewicht en kunnen goed tegen warmte. Sedum blijft bovendien het hele jaar mooi groen. Behalve sedum kan een groendak ook uit kruidige planten zoals grassen en bloemen bestaan.
De voordelen van een groendak zijn:
- Isoleert goed; kan de binnentemperatuur met vijf graden verlagen in de zomer, en beschermt in de winter tegen de kou
- Helpt om opwarming van steden tegen te gaan; een groendak verdampt warmte in tegenstelling tot beton en steen die hitte vasthouden
- Houdt jaarlijks zestig tot tachtig procent meer water vast dan bijvoorbeeld bitumen waardoor de kans op wateroverlast verkleint
- Werkt zuiverend voor water en lucht; het filtert vervuild regenwater, fijnstof en CO2
- Een groendak draagt bij aan biodiversiteit doordat het insecten aantrekt
- Is geluidsisolerend; hoe dikker de laag groen hoe minder geluid er via het dak je huis in komt
- Lange levensduur
- Biedt waardestijging van je huis omdat duurzaamheid steeds belangrijker wordt.
Het nadeel van een groendak is:
- Niet beloopbaar
Riet
Een rieten dak geeft een landelijke en charmante uitstraling aan je huis. Het wordt al eeuwenlang als dakdekking gebruikt. Vroeger was het een van de goedkoopste manieren om je dak mee te dekken, tegenwoordig zie je het juist meer op huizen in het hogere marktsegment. Je hebt rieten daken met een open dak constructie waarbij het riet op rietlatten is gebonden en er een open ruimte is tussen het riet en de onderconstructie. Je hebt ook rieten daken met een gesloten dakconstructie, een zogenaamd schroefdak. Bij een schroefdak komt het riet op een dichte ondergrond zoals isolatieplaten of multiplex.
De voordelen van een gesloten rieten dakconstructie zijn:
- Goede isolerende werking
- Hogere brandveiligheid dan bij open constructie
- Geen tocht en stof aan de binnenkant van je dak
De nadelen van een gesloten rieten dakconstructie zijn:
- Is nog een vrij nieuwe methode waardoor de levensduur van de onderconstructie niet bekend is
- Duurder dan open dak constructie (maar verdient zich op lange termijn terug door lagere verzekeringspremies en lagere energiekosten)
De voordelen van een open rieten dak constructie zijn:
- Traditionele methode die zich bewezen heeft
- Lichte constructie
- Goede ventilatie in het dak
- Aan de binnenkant van je woning is het riet zichtbaar (dit vinden de meeste mensen mooi)
De nadelen van een open rieten dak constructie zijn:
- Veel energieverlies en tocht
- Isoleren is moeilijker dan bij gesloten constructie
- Veel stof aan onderzijde dak
- Brandgevaarlijk (hogere verzekeringspremie en opstalverzekering)
Verder is het goed te weten dat een rieten dak onderhouden moet worden met een algen- en moswerend product. Mossen en algen kunnen namelijk een afsluitende laag gaan vormen waardoor het riet niet goed kan ademen en drogen. Daardoor gaat het verspochten en zal de kwaliteit van het riet snel achteruit gaan. Het is sowieso raadzaam om overhangende takken van bomen en struiken te verwijderen omdat dauwdruppels die iedere nacht op dezelfde plaats op het dak terechtkomen, er de oorzaak van kunnen zijn dat het riet niet goed kan drogen. Ook teveel schaduw door bomen vermindert de levensduur van het riet. Blad en naalden van bomen dien je jaarlijks goed te verwijderen.
Leien
Er zijn twee soorten leien dakbedekking, te weten kunstleien en natuurleien. Een leien dak geeft je huis een nostalgische uitstraling. Leien zijn verkrijgbaar in vele vormen en kleuren. Ze zijn duurzaam en goed bestand tegen allerlei weersinvloeden. Het leggen van een leien dak is een vrij specialistisch werkje dat je beter kunt uitbesteden aan een vakkundige dakdekker.
De voordelen van natuurleien zijn:
- Lange levensduur (tachtig – honderd jaar)
- Natuurlijke uitstraling
- Stormvast
- Weinig onderhoud (jaarlijks mos en algen verwijderen voorkomt lekkages)
- Goed bestand tegen temperatuurverschillen.
De nadelen van natuurleien zijn:
- Duur in vergelijking met andere dakbedekkingen (ongeveer € 100,- per vierkante meter inclusief montage)
- Mogelijk onzuiverheden in kwaliteit of uitvoering omdat het een natuurproduct is.
Kunstleien zijn gemaakt van vezelcement. Dat is een sterk product van cement en kunststofvezels.
De voordelen van kunstleien zijn:
- Goedkoper dan natuurleien (ongeveer € 75,- per vierkante meter)
- Groot aanbod aan kleuren en formaten
- Bestand tegen temperatuurverschillen
- Kan op verschillende manieren gelegd worden (enkelvoudige horizontale dekking, dubbele dekking, ruitvorm en halfsteensverband).
De nadelen van kunstleien zijn:
- Minder lange levensduur dan natuurleien (25-35 jaar)
- Minder authentieke look dan natuurleien
Zink
Een zinken dak kan op alle dakvormen gelegd worden en heeft een lange levensduur (125 jaar). Het leggen van een zinken dak is niet eenvoudig en besteed je daarom ook het beste uit aan een vakman.
De voordelen van een zinken dakbedekking zijn:
- Onderhoudsvriendelijk
- Flexibel materiaal (makkelijk te bewerken op allerlei soorten daken)
- Volledig recyclebaar
- Lange levensduur
De nadelen van een zinken dakbedekking zijn:
- Niet geluidsisolerend (je moet speciaal isolerend materiaal aanbrengen)
- Gevoelig voor deukjes
- Relatief duur (€ 65,- tot € 110,- per vierkante meter)
- Moeilijker te vervangen of plaatsen dan bijvoorbeeld leien of dakpannen.
Wanneer je kiest voor een zinken dank is het goed in gedachten te houden dat er metaaldeeltjes vrijkomen. Die kunnen in het regenwater en oppervlaktewater terecht komen. Het is daarom te adviseren om een filtersysteem aan te schaffen dat het metaal tegenhoudt.
Koper
Koper geeft een exclusieve uitstraling aan je huis. Daarbij is het bijzonder duurzaam. In de eerste jaren behoudt koper zijn originele kleur, daarna krijgt het de typische groene en bruine kleur die mensen over het algemeen mooi vinden.
De voordelen van een koperen dakbedekking zijn:
- Lange levensduur (tot honderd jaar zonder onderhoud)
- Onderhoudsvrij
- Volledig recyclebaar
- Goede verwerkingsmogelijkheden
De nadelen van een koperen dakbedekking zijn:
- Diefstalgevoelig
- Relatief duur om te plaatsen (€ 100,- tot € 125,- per vierkante meter)
- Specialistisch vakmanschap nodig om te plaatsen
- Gevoelig voor deuken
- Regenwater dat van het dak afkomt bevat sporen van koper wat de kwaliteit van het water verslechtert.