Je huis verwarmen met hout, welke keuzes zijn er?

Hout stoken in een houtkachel of haard ervaren wij vaak als gezellig. Een knetterend vuurtje waar je bij kunt zitten geeft sfeer. Helaas is het niet de meest duurzame methode omdat een groot deel van de warmte de schoorsteen uitvliegt. Niet fijn voor je portemonnee dus. Ook veroorzaken deze ‘open’ vuren fijnstof en andere schadelijke stoffen in en om je huis.

Een andere, duurzamere manier is het verwarmen met een pelletkachel of een biomassaketel. Pellets zijn korrels van hout. Een losse pelletkachel verwarmt één vertrek, met een pelletkachel-cv kun je je hele huis verwarmen, en een biomassaketel is een cv-ketel voor je verwarming én warm water. De pelletkachel en biomassaketel staan echter ter discussie wat betreft luchtvervuiling. De fijnstof die vrijkomt bij het verbranden van hout is schadelijk voor de gezondheid. Uit metingen blijkt dat pelletkachels en biomassaketels per branduur 95 procent schoner zijn dan houtkachels of haarden. Maar de vraag is of de hoeveelheid fijnstof toch niet teveel bijdraagt aan luchtvervuiling wanneer een pelletkachel een (open) haard of gewone houtkachel vervangt en je vaker gaat stoken dan je voorheen deed. Bijvoorbeeld wanneer de haard eerst als bijverwarming dienst deed en de pelletkachel nu de hoofdverwarming wordt.

Het rendement van je kachel of haard wordt mede bepaald door de manier van stoken. Gebruik altijd droog en schoon hout, want vochtig hout geeft extra veel rook en fijnstof. Bovendien brandt het niet goed, wat ten koste gaat van je rendement. Je kunt zelf checken of je goed stookt. Kijk of je vuur gele, gelijkmatige vlammen heeft en je amper rook uit de schoorsteen ziet komen. Wanneer je oranje vlammen en donkere rook ziet, weet je dat de verbranding niet goed is. Zorg voor voldoende luchtaanvoer. Gebruik ook geen geverfd of geïmpregneerd hout omdat daar bij verbranding zware metalen bij vrijkomen. Spaanplaat mag zeker niet in de kachel vanwege de lijm die erin zit. Ook papier en karton kun je beter niet stoken omdat ze vervuilend zijn. Zet de luchttoevoer in de kachel helemaal open, net als de klep in de schoorsteen. Dat zorgt voor betere verbranding en dus minder schadelijke stoffen. Het is raadzaam voor je rendement maar ook voor je gezondheid om de schoorsteen minstens één keer per jaar te laten vegen.

Houthaard

Ga je voor sfeer en wil je een houthaard, dan dient er uiteraard een goed en veilig rookkanaal te zijn. Zo’n rookkanaal moet uit het dak komen. Wanneer er nog geen schoorsteen aanwezig is, dien je die aan te laten leggen. Het kanaal moet bovendien de juiste afmetingen hebben. Laat je adviseren door een haardenexpert hierover. Je kunt vervolgens kiezen voor een echte open haard, of een gesloten houthaard. Die laatste biedt meer rendement en veroorzaakt minder fijnstof. Er is veel keuze in het model haard. Denk aan een haard met zwevend plateau, eentje op hoogte met een nis voor houtblokken eronder, een doorkijkhaard, een brede haard met ingebouwde televisie of een haard ingebouwd in een meubel of nis. Het type (open) haard, het merk, de afmetingen en het wel of niet aanwezig zijn van een rookkanaal, zijn allemaal van invloed op de prijs. Toch ben je al snel een paar duizend euro kwijt. Wanneer er al een bestaande opening is en je volstaat met een inzethaard, kun je dat zelf doen en op die manier kosten besparen. Voor het inbouwen van een designhaard kun je beter een gespecialiseerd bedrijf inschakelen.

Houtkachel

Bij houtkachels kun je kiezen voor een traditionele houtkachel, een speksteenkachel of een tegelkachel. Een speksteenkachel is een houtkachel met een spekstenen bekleding. Dat is een natuursteen die de gestookte warmte opslaat waardoor de kachel nog twaalf tot vierentwintig uur nadat het vuur gedoofd is warmte afgeeft. Voor deze kachel heb je minder hout nodig voor een langer resultaat en is het rendement dus hoger. Bij een tegelkachel is de binnenkant gemaakt met chamotte, een vuurvast keramisch materiaal. Het kan echter minder warmte opnemen en vasthouden dan speksteen, waardoor je wat afmetingen betreft een grotere tegelkachel nodig hebt om een zelfde resultaat te bereiken. De buitenkant is gedecoreerd met tegels (vandaar de naam), vaak verkrijgbaar in verschillende kleuren waardoor zo’n tegelkachel een blikvanger in je huis is.

De functie van de kachel, hoofdverwarming of bijverwarming (sfeerverwarming), bepaalt grotendeels de grootte en het type houtkachel. Hoeveel je kwijt bent voor de aanschaf en installatie van een kachel hangt helemaal af van het type, de afmeting en of er al een rookkanaal in je huis zit. Voor een kleine stalen houtkachel betaal je minder dan voor een grote spekstenen kachel. Gemiddeld kun je uitgaan van € 1200,- tot € 6000,-.

Pelletkachel

Een pelletkachel verbrandt houtpellets; geperste houtkorrels. Je kunt een enkele kachel nemen die de ruimte verwarmt waarin hij staat. Of je kiest voor een pelletkachel-cv zodat je ook andere ruimtes kunt verwarmen. Zo is er een systeem dat warme lucht via buizen naar andere kamers blaast (kanalisatie) of je kunt er radiatoren of vloerverwarming op aansluiten zoals bij een cv-ketel.

Er zijn losstaande pelletkachels of inbouwkachels in diverse stijlen, van klassiek tot modern. Een pelletkachel van hoge kwaliteit geeft zo’n 90% rendement. Hoeveel een pelletkachel je kost hangt af van onder meer het vermogen, het materiaal, het soort elektronica, de eventuele extra’s en de afwerking. Gemiddeld kun je uitgaan van €1500,- tot € 6000,-. Wanneer je pelletkachel voldoet aan bepaalde eisen, zoals een gesloten voorkant, is het mogelijk tot 2021 subsidie aan te vragen bij de rijksoverheid. Hoeveel subsidie je krijgt hangt af van het soort kachel. De subsidie begint bij € 500,- (bron: www.rvo.nl)

Biomassaketel

Een biomassaketel brandt op houtsnippers, houtblokken of houtpellets (geperste houtkorrels). Deze brandstoffen worden biomassa genoemd. Het functioneert op dezelfde manier als een standaard verwarmingsinstallatie alleen maakt het gebruik van organische en fossiele brandstof het verschil. Doordat biomassaketels een verbruik van 25 à 30 kW/u hebben en een rendement van ongeveer 90 %, zijn ze een efficiënte en rendabele manier om je huis te verwarmen. Je hebt modellen waarbij het aanvullen van brandstof handmatig gaat en er zijn modellen die automatisch gevuld worden vanuit een opslagsilo. Dat is wel zo handig omdat je dan niet elke dag de brandstof hoeft aan te vullen. De kosten voor een biomassaketel lopen snel op. Voor een basismodel betaal je al gauw minimaal € 5000,-. Voor een ketel met automatisch aanvulsysteem kun je rekenen op een richtprijs van € 20.000,-. Daarbij komen ook de installatiekosten die tussen € 500,- en € 1500,- liggen voor een model met een manueel aanvulsysteem en tussen de € 2500,- en € 3500,- voor een automatisch systeem met een silo. Op lange termijn is een biomassaketel wel een goede investering. Brandstoffen zoals houtblokken, pellets en houtsnippers zijn goedkoper dan fossiele brandstof en ook qua energie bespaar je kosten. Tot 2021 maak je sowieso kans op subsidie van de rijksoverheid, afhankelijk van het soort apparaat dat je aanschaft. De biomassaketel dient wel aan bepaalde technische eisen te voldoen. De subsidie begint bij € 2500,- voor een ketel met 40 kW. Voor elke kW hierboven ontvang je € 110,- extra. (bron: www.rvo.nl)